Homa ya ini na virus vya hepatitis B
Homa ya ini (kwa kingereza hufahamika kama hepatitis) ni uvimbe wa ini unao husishwa na seli za ini kuvimba pamoja na tishu za ini.
AFYA YA INI, KUVIMBA KWA INI NA SARATANI YA INI (HOMA YA INI):
Homa ya ini ni ugonjwa wa kuvimba kwa ini unaosababishwa na virusi mbalimbali vya kuambukiza na mawakala wasioambukiza kama vile minyoo ya kichocho, mafuta kwenye ini, sumu nyingi mwilini na magonjwa ya kinga ya mwili na kusababisha matatizo mbalimbali ya kiafya yakiwemo uharibifu mkubwa wa ini na saratani ya ini ambayo baadhi yake inaweza kusababisha kifo kwa mgonjwa.
Tambua kwamba kuna aina kuu 5 ya virusi vya homa ya ini, zinazojulikana kama aina A, B, C, D na E. Virus hivi vyote vinaweza kusababisha ugonjwa wa ini, lakini aina hii ya virus vinatofautiana kwa njia muhimu ikiwa ni pamoja na njia za kuambukiza, dalili za ugonjwa, hatua za ugonjwa, ukali wa ugonjwa wa ugonjwa, usambazaji wa kijiografia, njia za kuzuia (chanjo) na matibabu .
Virus hivi hutambulika kama Hepatitis, hasa aina ya hepatitis B na C ndio hatari sana na husababisha ugonjwa mkali na sugu kwa mamia ya mamilioni ya watu duniani kote na kwa pamoja ndio sababu ya kawaida ya ugonjwa wa kuvimba kwa ini, cirrhosis ya ini, saratani ya ini na vifo vinavyohusiana na virusi vya homa ya ini (Hepatitis).
Virus vya homa ya ini (Hepatitis B) ndio miongoni mwa wauaji wakuu kwa magonjwa ya kuambukiza ulimwenguni kote, na kusababisha vifo vinavyokadiriwa kuwa milioni 1.3 kwa kila mwaka na takribani watu milioni 304 duniani kote wanaishi na virus vya homa ya ini hepatitis B au C.
Watu wengi wanaishi bila kujitambua kama wanaishi na maambukizi ya virus vya homa ya ini hepatitis, ila kupitia njia mbali mbali za upimaji ndipo baadhi ya watu wengi hubaini kwamba wanaishi na tatizo la ini na matibabu hubakia nje ya kufikiwa, hatimae wagonjwa wengi wanaendelea kuishi na maambukizi haya kwa miaka mingi kisha hupoteza maisha kwa saratani ya ini na cirrhosis kwakukosa matibabu ya mapema.
AINA YA VIRUS VYA HOMA YA INI (VINAVYO SABABISHA INI KUVIMBA NA KUPATA SARATANI AU MADHARA YA KUDUMU) BAADA YA KUTOTIBIWA KWA MUDA MLEFU:
Kuna aina kuu tano ya virus vya Hepatitis ambavyo husababisha ini kuvimba na saratani ya ini au Kansa.
Homa ya ini A (Hepatitis A virus)
Husababishwa na virusi vya homa ya ini A, yani Hepatitis A (HAV)
Huambukizwa kwa kula chakula au kunywa maji machafu
Mara nyingi hupona bila kuhitaji matibabu makubwa inaweza ikawa na matibabu ya muda mfupi au mfumo wa lishe pekee
Mara nyingi sana Hepatitis A huwa ni ya muda mfupi na haibadiliki kuwa sugu hupona yenyewe bila dawa au inahitaji matibabu ya muda mfupi sana na kupona.
Homa ya ini B (Hepatitis B virus)
Husababishwa na virusi vya homa ya ini B yani Hepatitis B (HBV)
Huambukizwa kupitia damu, ngono, au mama kwenda kwa mtoto katika kipindi cha ujauzito au kujifungua
Inaweza kuwa ya muda mfupi (acute isiyo hitaji matibabu au matibabu ya muda mfupi sana na kupona ) au ya muda mrefu (Yenye kuhitaji matibabu ya kina matibabu ya muda mlefu hadi tatizo kuisha au kupona kwa mgonjwa)
Hepatitis B ya muda mlefu isiyo tibiwa, inaweza kusababisha ini kuvimba, Ini kuwa na kovu yani Cirrhosis ya ini, saratani ya ini na mwisho ini kuferi.
Homa ya ini C ( Virus vya hepatitis C)
Husababishwa na virusi vya homa ya ini C yani Hepatitis C (HCV)
Mara nyingi huambukizwa kwa damu (hasa sindano na ngono)
Ina uwezekano mkubwa wa kuwa sugu na matibabu yake huchukua muda mlefu kupona moja kwa moja
Huongeza hatari ya ini kushindwa kufanya kazi au kupata saratani na kupelekea ini kusinyaa au kuferi kabisa
Homa ya ini D (Hepatitis D virus)
Hutokea kwa watu wenye kuishi na maambukizo ya hepatitis B pekee
Husababisha maambukizi makali zaidi ya ini
Homa ya ini E (Hepatitis E virus)
Huambukizwa kwa njia ya chakula au maji machafu
Hepatitis E kwa baadhi ya wagonjwa hupona yenyewe kwa kawaida bila dawa
Homa ya ini inaweza kuwa hatari kwa wajawazito
BAADHI YA DALILI NA MADHARA YA YA UGONJWA WA INI PINDI USIPO TIBIWA MAPEMA:
Miwasho sugu ya ngozi hasa mida ya jioni au wakati wa kutoka kuoga
Kukojoa mkojo wenye rangi ya njano sana iliyo kolea au rangi ya kahawia kama soda ya Coca-cola
Tumbo kuhisi kujaa gesi mara kwa mara
Kupoteza hamu ya kula na kuhisi kichefuchefu
Kupungukiwa na damu
Kupata vidonda sugu vya tumbo
Ngozi na macho huwa na rangi ya njano
Tumbo kujaa maji (Ascities) na kuvimba kwa miguu
Kupungua uzito na kukonda kupita kiasi
KUMBUKA:- Ni muhimu kufuatilia afya yako kwa kufanya vipimo vya mara kwa mara na kuyafikia matibabu ya mapema pale tatizo linapo bainika, kwani kila sekunde ni muhimu katika kuokoa maisha na kuepuka madhara ya kudumu.
Karibu tukuhudumie, kwa changamoto za afya, tunatoa huduma za VIPIMO, MATIBABU, USHAURI na CHANJO
