Vipimo vinavyo tumika kupima afya ya ini na magonjwa ya ini kama hepatitis na saratani
Vipimo muhimu vya kutambua hatua za ugonjwa wa ini na maendeleo ya ini.
𝗩𝗜𝗣𝗜𝗠𝗢 𝗩𝗬𝗔 𝗛𝗢𝗠𝗔 𝗬𝗔 𝗜𝗡𝗜 - 𝗨𝗛𝗔𝗥𝗜𝗦𝗜𝗔 𝗪𝗔 𝗩𝗜𝗣𝗜𝗠𝗢 𝗡𝗔 𝗠𝗔𝗝𝗜𝗕𝗨 𝗬𝗔𝗞𝗘:
Kwa changamoto ya homa ya ini B (Hepatitis B) au C (Hepatitis C) kuna vipimo mbalimbali ambavyo hufanywa ili kugundua, kufuatilia maendeleo ya ugonjwa, na kuchukua hatua sahihi za matibabu. Kila kipimo kina tafsiri yake mahsusi. Hapa chini ni aina kuu za vipimo na tafsiri zake:
𝗛𝗕𝘀𝗔𝗴 (𝗛𝗲𝗽𝗮𝘁𝗶𝘁𝗶𝘀 𝗕 𝘀𝘂𝗿𝗳𝗮𝗰𝗲 𝗮𝗻𝘁𝗶𝗴𝗲𝗻)
Kipimo cha Haraka cha OnSite HBsAg ni kipimo cha kinga ya mtiririko wa kromatografia kwa ajili ya utambuzi wa ubora wa antijeni ya uso ya Hepatitis B (HBsAg) katika seramu ya binadamu au plazima katika kiwango sawa na au zaidi ya 1 ng/mL .
Tafsiri ya kipimo hiki cha Hepatitis B surface antigen.
𝗞𝗮𝘇𝗶: Kugundua uwepo wa virusi vya HBV mwilini.
Tafsiri:
𝗖𝗵𝗮𝗻𝘆𝗮 (+): Una maambukizi ya Hepatitis B (labda ni ya muda mfupi au ya kudumu).
𝗔𝗻𝘁𝗶-𝗛𝗕𝘀 (𝗛𝗕𝘀𝗔𝗯 – 𝗛𝗲𝗽𝗮𝘁𝗶𝘁𝗶𝘀 𝗕 𝘀𝘂𝗿𝗳𝗮𝗰𝗲 𝗮𝗻𝘁𝗶𝗯𝗼𝗱𝘆)
Kipimo cha uchunguzi wa kingamwili ya uso wa hepatitis B hutambua uwepo wa kingamwili ambazo mfumo wa kinga hutengeneza ili kushambulia virusi . Kingamwili hizi huonekana kwa watu ambao wamechanjwa dhidi ya HBV, au ambao walikuwa wameambukizwa na kuondoa virusi kutoka kwa miili yao.
Tafsiri ya kipimo hiki cha Hepatitis B Surface antibody.
𝗞𝗮𝘇𝗶: Kuangalia kama una kinga dhidi ya Hepatitis B.
Tafsiri:
𝗖𝗵𝗮𝗻𝘆𝗮 (+): Una kinga – aidha kwa kupona au kwa kupata chanjo.
𝗛𝗮𝘀𝗶 (–): Huna kinga – unahitaji chanjo kama hujawahi kuugua.
𝗔𝗻𝘁𝗶-𝗛𝗕𝗰 (𝗛𝗕𝗰𝗔𝗯 – 𝗛𝗲𝗽𝗮𝘁𝗶𝘁𝘀 𝗕 𝗰𝗼𝗿𝗲 𝗮𝗻𝘁𝗶𝗯𝗼𝗱𝘆)
Tafsiri ya kipimo hiki cha Hepatitis B core antibody.
𝗞𝗮𝘇𝗶: Kubaini kama umewahi kuambukizwa HBV.
Tafsiri:
𝗖𝗵𝗮𝗻𝘆𝗮 (+): Umewahi kuambukizwa HBV.
𝗜𝗴𝗠 𝗮𝗻𝘁𝗶-𝗛𝗕𝗰
Tafsiri ya kipimo hiki cha IgM
𝗞𝗮𝘇𝗶: Kugundua maambukizi mapya (acute infection).
Tafsiri:
𝗖𝗵𝗮𝗻𝘆𝗮 (+): Maambukizi ni ya hivi karibuni (acute).
𝗛𝗮𝘀𝗶 (–): Si maambukizi ya sasa.
𝗛𝗕𝗲𝗔𝗴 (𝗛𝗲𝗽𝗮𝘁𝗶𝘁𝗶𝘀 𝗕 𝗲 𝗮𝗻𝘁𝗶𝗴𝗲𝗻)
Tafsiri ya kipimo hiki cha Hepatitis B e Antigen.
𝗞𝗮𝘇𝗶: Kuonyesha kiwango cha maambukizi na uwezo wa kuambukiza wengine.
Tafsiri:
𝗖𝗵𝗮𝗻𝘆𝗮 (+): Una maambukizi makali, unaweza kuwaambukiza wengine kwa urahisi.
𝗛𝗮𝘀𝗶 (–): Kiwango cha virusi ni kidogo au hakuna kabisa.
𝗔𝗻𝘁𝗶-𝗛𝗕𝗲 (𝗛𝗕𝗲𝗔𝗯)
Tafsiri ya kipimo hiki cha Anti-HBe.
𝗞𝗮𝘇𝗶: Kuonyesha kwamba kinga imeanza kushambulia virusi.
Tafsiri:
𝗖𝗵𝗮𝗻𝘆𝗮 (+): Unaendelea kupata nafuu; kiwango cha virusi kinaweza kuwa kimeshuka.
𝗛𝗮𝘀𝗶 (–): Bado una hatari ya kuambukiza.
𝗛𝗕𝗩 𝗗𝗡𝗔 (𝗩𝗶𝗿𝗮𝗹 𝗟𝗼𝗮𝗱)
Ukadiriaji wa DNA wa virusi vya hepatitis B, pia hujulikana kama kipimo cha mzigo wa virusi, ni kipimo cha damu ambacho hupima kiasi cha DNA ya virusi vya hepatitis B (mzigo wa virusi) katika damu ya mtu aliyeambukizwa kwa kutumia mbinu ya Polymerase Chain Reaction (PCR).
Tafsiri ya kipimo hiki cha virus load, chakutazama wingi wa wadudu.
𝗞𝗮𝘇𝗶: Kipimo cha kuhesabu idadi ya virusi vya HBV katika damu.
Tafsiri:
𝗞𝗶𝘄𝗮𝗻𝗴𝗼 𝗰𝗵𝗮 𝗷𝘂𝘂: Maambukizi ni makali – dawa kwa matibabu ya mapema inahitajika zaidi.
𝗞𝗶𝘄𝗮𝗻𝗴𝗼 𝗰𝗵𝗮 𝗰𝗵𝗶𝗻𝗶: Hatari ndogo – huenda ukahitaji matibabu ya muda mfupi.
Kiwango cha HBV DNA hupimwa kwa vipimo vya IU/mL (International Units per milliliter):
𝗟𝗶𝘃𝗲𝗿 𝗙𝘂𝗻𝗰𝘁𝗶𝗼𝗻 𝗧𝗲𝘀𝘁𝘀 (𝗟𝗙𝗧𝘀) – 𝗸𝗮𝗺𝗮 𝗔𝗟𝗧 & 𝗔𝗦𝗧
Vipimo vya utendajikazi wa ini (pia huitwa paneli ya ini) tumia sampuli ya damu yako kupima vitu kadhaa vilivyotengenezwa na ini lako . Vipimo vya kawaida vya utendajikazi wa ini hupima: Albumin, protini inayotengenezwa kwenye ini na Jumla ya protini.
𝗞𝗮𝘇𝗶: Kupima uharibifu au uchovu wa ini.
Tafsiri:
𝗔𝗟𝗧/𝗔𝗦𝗧 𝘇𝗶𝗺𝗲𝗽𝗮𝗻𝗱𝗮: Inaonyesha ini linapata madhara kutokana na virusi.
𝗭𝗶𝗸𝗼 𝗸𝗮𝘄𝗮𝗶𝗱𝗮: Inaweza kuwa HBV ipo lakini haijaharibu ini (carrier).
𝗟𝗶𝘃𝗲𝗿 𝗨𝗹𝘁𝗿𝗮𝘀𝗼𝘂𝗻𝗱 𝗮𝘂 𝗙𝗶𝗯𝗿𝗼𝘀𝗰𝗮𝗻
Wahudumu wa afya hutumia ultrasound kuchunguza magonjwa ya ini. Ultrasound, au sonogram, huchukua picha za ndani ya mwili wako kwa kuruka mawimbi ya sauti ya masafa ya juu kutoka kwa viungo vyako.
Tafsiri ya kipimo hiki cha Fibroscan.
𝗞𝗮𝘇𝗶: Kuangalia ukubwa wa ini, ugumu wa ini, au dalili za cirrhosis.
𝗧𝗮𝗳𝘀𝗶𝗿𝗶: Huonyesha kama ini limeathirika sana au la.
𝗠𝗨𝗛𝗜𝗠𝗨: Ikiwa umepima na kupatikana na 𝗛𝗲𝗽𝗮𝘁𝗶𝘁𝗶𝘀 𝗕 𝗦𝘂𝗿𝗳𝗮𝗰𝗲 𝗔𝗻𝘁𝗶𝗴𝗲𝗻 (𝗛𝗕𝘀𝗔𝗴) 𝗰𝗵𝗮𝗻𝘆𝗮 𝗸𝘄𝗮 𝘇𝗮𝗶𝗱𝗶 𝘆𝗮 𝗺𝗶𝗲𝘇𝗶 𝟲, basi ina maana una Hepatitis B ya muda mlefu (chronic Hepatitis B) yenye kuhitaji matibabu ya mapema, na ufuatiliaji wa karibu zaidi kwakufanya vipimo vya mara kwa mara, usimamizi katika lishe yako na matibabu sahihi katika kutokomeza maambukizi.
𝗞𝗨𝗠𝗕𝗨𝗞𝗔:- Ni muhimu kufuatilia afya yako kwa kufanya vipimo vya mara kwa mara na kuyafikia matibabu ya mapema pale tatizo linapo bainika, kwani kila sekunde ni muhimu katika kuokoa maisha na kuepuka madhara ya kudumu.
𝗞𝗮𝗿𝗶𝗯𝘂 𝘁𝘂𝗸𝘂𝗵𝘂𝗱𝘂𝗺𝗶𝗲 𝗸𝘄𝗮 𝗰𝗵𝗮𝗻𝗴𝗮𝗺𝗼𝘁𝗼 𝘇𝗮 𝗮𝗳𝘆𝗮 𝘁𝘂𝗻𝗮𝘁𝗼𝗮 𝗵𝘂𝗱𝘂𝗺𝗮 𝘆𝗮 𝗩𝗜𝗣𝗜𝗠𝗢, 𝗨𝗦𝗛𝗔𝗨𝗥𝗜 𝗡𝗔 𝗠𝗔𝗧𝗜𝗕𝗔𝗕𝗨.
